فوق تخصص جراحی ترمیمی و سوختگی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: با آموزش‌های صحیح و فرهنگ‌سازی در سطح جامعه، می‌توان بروز حوادث چهارشنبه پایان سال جلوگیری کرد و ایمنی را به خانواده‌ها بازگرداند.
سال‌هاست که نخستین شادی فرا رسیدن بهار به عزا تبدیل شده و وقتی اسفند به روزهای شلوغ آخر سال می‌رسد، همه می‌دانند که چهارشنبه آخر سال باید با احتیاط از خیابان‌ها و کوچه‌هایی که با احتمال انفجار ترقه و نارنجک روبه‌روست، عبور کنند. باورش سخت است اما چهارشنبه‌سوری که قرار بود به رسم قدیم، عاملی برای شادی و دورهمی ایرانی‌ها باشد، هر سال با آمار کشته‌شده‌ها و قطع عضوها گره می‌خورد و این شادی قدیمی به یک عزا تبدیل می‌شود.
دکتر سید حسن طاووسی در این زمینه بیان کرد: طی سال‌های اخیر، با افزایش آگاهی عمومی و آموزش‌های رسانه‌ای، میزان حوادث چهارشنبه‌سوری کاهش یافته است. بااین‌حال، همچنان خطرات ناشی از مواد محترقه، به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان، وجود دارد.
وی با اشاره به نقش کلیدی فرهنگ‌سازی در کاهش آسیب‌ها، تأکید کرد: تمام ارگان‌های مرتبط از جمله آموزش و پرورش، شهرداری، وزارت بهداشت، نیروی انتظامی و سازمان آتش‌نشانی باید آموزش‌های ایمنی را گسترش دهند. این نباید محدود به روزهای منتهی به چهارشنبه‌سوری باشد، بلکه آموزش پیشگیری باید در تمام طول سال انجام شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به تجربیات کشورهای توسعه‌یافته اظهار کرد: در این کشورها، آموزش پیشگیری از سوختگی و نحوه مقابله با حریق از دوران مهدکودک آغاز می‌شود؛ درحالی‌که در کشور ما، حتی برخی دانشجویان و جمعیت زیادی از مردم نحوه برخورد با آتش‌سوزی و سوختگی را بلد نیستند.
وی کنترل والدین بر رفتار فرزندان را عامل مهمی در کاهش حوادث دانست و گفت: کودکان و نوجوانان به‌طور طبیعی به وسایل آتش‌بازی علاقه دارند. بنابراین، خانواده‌ها باید از دسترس بودن مواد قابل اشتعال، کبریت و فندک برای آن‌ها جلوگیری کرده و نظارت دقیقی بر فعالیت‌هایشان داشته باشند.
به گفته این متخصص، یکی از شایع‌ترین آسیب‌های چهارشنبه‌سوری، سوختگی‌های شدید در ناحیه دست و چشم است که می‌تواند منجر به ناتوانی‌های دائمی شود.
وی تصریح کرد: انفجار مواد محترقه می‌تواند به قطع انگشتان، نابینایی و آسیب‌های شدید پوستی منجر شود. در برخی موارد، حتی انجام جراحی‌های ترمیمی نیز نمی‌تواند ظاهر و عملکرد اندام را به حالت اولیه بازگرداند.
دکتر طاووسی همچنین نسبت به ورود مواد محترقه غیرقانونی و غیراستاندارد هشدار داد: بسیاری از این مواد از مبادی غیررسمی وارد کشور شده و از ایمنی لازم برخوردار نیستند. این موضوع، احتمال انفجارهای ناگهانی و آسیب‌های جدی را افزایش می‌دهد. بنابراین، نظارت جدی بر صنوف مرتبط و جلوگیری از توزیع این مواد ضروری است.
وی بر ضرورت برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری در فضاهای کنترل‌شده تأکید کرد و افزود: اگر این مراسم در اماکن مشخص، تحت نظارت سازمان آتش‌نشانی و با رعایت نکات ایمنی برگزار شود، می‌توان خطرات را به حداقل رساند.
فوق تخصص جراحی ترمیمی و سوختگی همچنین از آماده‌باش مراکز درمانی، به‌ویژه بیمارستان امام رضا(ع) مشهد، که بزرگ‌ترین مرکز سوختگی شمال شرق کشور است، خبر داد: در اسفندماه، تیم‌های درمانی ما در حالت آماده‌باش قرار دارند و شیفت‌های اضافه برای رسیدگی سریع به مصدومان در نظر گرفته شده است.
وی توصیه کرد: در صورت سوختگی با آب جوش یا آتش، ناحیه آسیب‌دیده را به مدت ۱۰ دقیقه زیر آب خنک بگیرید تا شدت سوختگی کاهش یابد، از استفاده از مواد سنتی مانند آرد، تخم‌مرغ یا سیب‌زمینی روی محل سوختگی خودداری کنید؛ در صورت آتش گرفتن لباس، فرد آسیب‌دیده نباید بدود. بهترین اقدام، خوابیدن روی زمین و غلت زدن برای خاموش کردن شعله‌هاست. اگر فردی دچار آسیب چشمی شد، باید در اسرع وقت به مراکز درمانی مراجعه کند.در صورت وجود جسم خارجی در زخم، از خارج کردن آن خودداری کرده و بیمار را به اورژانس منتقل کنید.
دکتر طاووسی در پایان تأکید کرد: نقش رسانه‌ها در آگاهی‌بخشی عمومی بسیار حائز اهمیت است.
وی گفت: برنامه‌های آموزشی نباید محدود به اسفندماه باشد. اگر رسانه‌ها در طول سال، به‌ویژه از طریق تیزرهای کوتاه و آموزش‌های مداوم، اطلاعات لازم را در اختیار مردم قرار دهند، می‌توان میزان سوختگی‌ها را به‌طور چشمگیری کاهش داد.